مقدمه: عمر دولت يازدهم كمتر از يك سال ديگر به پايان مي‌رسد و اين در حالي است كه بخش اعظمي از وقت اين دولت و نهادهاي زيرمجموعه آن در سه سال نخست به مهار و كنترل تبعات تحريم‌هاي رنگارنگ شوراي امنيت، اتحاديه اروپا، كنگره امريكا و دستورهاي تحريمي رييس‌جمهور امريكا گذشت. پس از حصول برجام در جولاي ٢٠١٥ نيز دو طرف چند ماه براي فراهم كردن مقدمات اجراي فني و تكنيكي برجام تلاش كردند تا سرانجام در ژانويه ٢٠١٦ عملا اجراي توافق هسته‌اي آغاز شد. اين اجرا همزمان با برداشته شدن تحريم‌هاي هسته‌اي و نشستن مهر قانوني بر فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران مصادف شد با عادي‌سازي رابطه سياسي و تجاري ايران با كشورهايي كه در سال‌هاي تحريم ترجيح داده بودند عطاي حفظ رابطه با ايران را به لقاي آن ببخشند و هزينه‌هاي مالي و سياسي اين همكاري را پرداخت نكنند. در قريب به يك سال گذشته، اتحاديه اروپا تمام تلاش خود را براي بازگشت به رابطه تجاري با ايران و همچنين همكاري‌هاي سياسي، منطقه‌اي با تهران به كار گرفته است و در همين راستا گفت‌وگوهاي هدفمند و چارچوب‌دار ميان دو طرف با عنوان گفت‌وگوهاي بلندپايه سياسي برگزار شده است. گفت‌وگوهايي كه طيف وسيعي از همكاري‌هاي سياسي، تجاري، مالي و منطقه‌اي را شامل مي‌شود و البته اخيرا دو طرف گفت‌وگوهاي حقوق بشري را نيز به آن اضافه كرده‌اند. ايران و اروپا در حالي در مسير كاهش اختلاف‌ها گام برمي‌دارند كه دونالد ترامپ، عنوان ساكن جديد كاخ سفيد را به خود اختصاص داده است و با توجه به اينكه وي فردي نام آشنا در عرصه سياسي امريكا نيست اجراي برجام و همچنين ديگر تعهدهاي مشترك اروپا و امريكا در هاله‌اي از ابهام فرو رفته است. پس از بازگشت مجيدتخت‌روانچي، معاون اروپا و امريكاي وزارت امور خارجه از نشست گفت‌وگو‌هاي بلندپايه سياسي از بروكسل و پيش از عزيمت وي به پاريس براي پيشبرد گفت‌وگوهاي دوجانبه فرصت كوتاهي دست داد تا از او در خصوص دستاوردهاي نشست بروكسل، دستوركار اين گفت‌وگوها، چگونگي پيشرفت گفت‌وگوهاي حقوق بشري سوال كنيم و البته به فراخور مشخص شدن نتيجه انتخابات امريكا نظر وي را در خصوص اين نتيجه و تاثير آن بر اجراي برجام جويا شويم. مشروح اين گفت‌وگو به شرح زير است:

اشاره: معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه. ۵۸ ساله. عضو تیم مذاکره‌کننده ایران با گروه ۱+۵٫ سفیر سابق ایران در سوییس و سازمان ملل. او را عقل منفصل دکتر ظریف و مهندس مذاکرات لقب داده‌اند، اما خودش اینها را نمی‌پذیرد. سوابقش به قدری است که همه زیر اعتبار یک نام قرار می‌گیرد: مجید تخت‌روانچی . دیپلماتی کارکشته و حرفه‌ای که با وجود بازنشسته کردن خود در دولت پیشین، بار دیگر به کار دعوت شد و در تیمی قرار گرفت که حاصل تلاشش توافقی بین‌المللی و بی‌سابقه بود: برجام. اگرچه رد اخمی بر پیشانی‌اش جا خوش کرده اما دیپلماتی خوش برخورد و پرحوصله است که با اعتماد به نفس از حوزه کاری‌اش سخن می‌گوید. اروپای امروز را پیرو سیاست‌های آمریکا نمی‌داند و معتقد است: اروپایی‌ها متوجه شده‌اند که دستور کار آمریکا در مناطق مختلف لزوماً دستور کار اروپایی‌ها نیست. دکتر تخت‌روانچی به تمایل اروپا بر توسعه روابط با ایران اشاره می‌کند و هنر و فرهنگ ایران و تاثیر آن در اذهان جهانی را یار دیپلماسی سنتی و کمک به دیپلمات‌های وزارت خارجه می‌داند. این دیپلمات کارکشته که طبیعتا گفت‌وگو و مذاکره کار اصلی اوست، صرفا گفت وگو را برای امنیت و اقتدار کشور کافی نمی‌داند و معتقد است: آمادگی دفاعی لزوماً جایگزین گفت‌وگو نیست و گفت‌وگو جایگزین آمادگی دفاعی نیست بلکه می‌توان هر دو را با همدیگر داشت. رویکرد ایران، کاهش تنش و تشنج و ارتقای گفت‌وگوست اما در عین حال باید آمادگی دفاعی خود را داشته باشیم. دکتر تخت روانچی در گفت‌وگو با شفقنا، تاثیر انتخابات آمریکا بر مناسبات بین‌المللی و توزیع قدرت، چگونگی اجرای برجام، روابط ایران و اروپا، راه حل کاهش تنش‌های منطقه خاورمیانه، تاثیر انتخابات ایران بر اذهان جهانی و انتخاب رویکرد تنش‌زدایی و همچنین نسبت هنر با دیپلماسی عمومی را تحلیل کرده است.

مقدمه: نگاه جناحی به مقوله سیاست خارجی که نتیجه‌ای غیر از ورود به بازی‌های سیاسی، حزبی و انتخاباتی ندارد، موضوعی است که « مجید تخت‌روانچی »، معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه، از آن گلایه دارد. حرف‌هایی مثل اینکه تحریم‌ها لغو نشده یا پول نفت به کشور بازنمی‌گردد را خلاف واقع می‌داند و تأکید دارد برجام به وظیفه خود یعنی لغو تحریم‌های هسته‌ای و رفع موانع، عمل کرده است. زمینه‌های گسترش روابط سیاسی و اقتصادی با اروپا در نتیجه همین برجام فراهم شده و به گفته تخت‌روانچی، اصلا نمی‌توان آن را با گذشته مقایسه کرد. باقی‌بودن برخی مشکلات مالی نیز مانع این حرکت رو به جلو نیست. آنچه در ادامه می‌خوانید، مشروح گفت‌وگوی «شرق» با مجید تخت‌روانچی ، معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه، است.

مقدمه: دکتر مجيد تخت‌روانچي از آن ديپلمات‌هايي است که هيچ پرسشي را بي‌پاسخ نمي‌گذارد اما پاسخ‌هايش کاملا ديپلماتيک است و از گفتن هر جمله‌اي که ممکن است موجب سوءبرداشت شود پرهيز مي‌کند. شفاف سخن مي‌گويد و به آينده و اجرايي شدن برجام اميدوار است. از نمايندگاني که در مجلس نهم به شدت به او و گروه مذاکره کننده با قدرت‌هاي غربي تاخته‌اند و تيغ تيز نقدهايشان را تجربه کرده است، دلگير نيست بلکه اظهارنظر را حق نمايندگان مجلس مي‌داند اما در عين حال تاکيد مي‌کند که اين اظهارنظرها بايد فراجناحي باشد. عضو تيم مذاکره کننده ايران با 1+5 و معاون اروپا و آمريکاي وزارت خارجه در گفت‌وگو با شفقنا، اميدي که در جامعه ايجاد شده است را خيلي باارزش مي‌داند و به پرسش‌هايي درباره ايران هراسي و رابطه تجاري با کشورهاي جهان در دوران پساتحريم و تعامل با مجلس آينده و چگونگي اجرايي شدن برچام پاسخ داده است.